آشنايي با حيوانات آزمايشگاهي

رات (Rattus norvegicus)

رات آزمايشگاهي واريته اي از رات است كه در نروژ اهلي شده است. خاستگاه آن محوطه اي از درياي مازندران تا شمال چين ميباشد در واقع norvegicus نام لاتين آن مي باشد.در حدود قرن 18 در تمام دنياي قديم منتشر شدو انتشار آن نسبت به رات سياه پرخاشگر(Rattus rattus) كمتر مي باشدورات سياه در يك وسعت قابل توجهي منتشر شده است ولي تا سال 1775 به آمريكاي شمالي راه پيدا نكرد و هنوز هم برخي مناطق در آمريكاي شمالي مدعي ميباشند كه فاقد رات مي باشند.
رات متعلق است به خانواده Muridae و راسته جوندگانRattus norvegicus داراي 42 كروموزوم مي باشد در صورتي كه رات سياه فقط 38 كروموزوم دارد.
در اوايل قرن 19 آغاز پرورش رات نروژي در اسارت بوده است چه براي تفنن و چه براي طعمه كه رات ها به عنوان طعمه در يك بازي ورزشي توسط سگهاي ترير كشته مي شدند اين ورزش تا زماني كه ممنوع شد ادامه داشت.
به نظر مي آيد كهRattus norvegicus اولين گونه از اي از پستان داران بوده كه به صورت سيستماتيك براي اهداف علمي رام شده است.اولين گزارش در مورد پرورش رات آزمايشگاهي براي تحقيقات حدود 1880 در آلمان بوده است . پس از آن رات آزمايشگاهي براي مطالعات neurological به يك آزمايشگاه در شيكاگو آمريكا برده شد. در سال 1907 تعدادي از آنها توسط Henry Donaldson به مؤسسه Wistar در فيلادلفيا برده شدو او به درستي به عنوان پدر رات هاي آلبينوي آزمايشگاهي مي باشد.
او شروع كرد به استاندارد كردن كلوني هاي پرورش. كه امروزه سويهWistar outbred در تمام دنيا استفاده ميشود اين به معناي ابتكار يك آمريكايي براي گسترش رات هاي آزمايشگاهي است و امروزه بيشتر سويه هاي رات كه در پژوهش از آن ها استفاده مي شود از ايالات متحده منشأ مي گيرند رات سياه به ندرت در تحقيقات Biomedical و رفتار شناسي استفاده مي شود و فقط براي موارد معدود در جمعيتهاي آزمايشگاهي نگهداري مي شوند.
بعد از موش آزمايشگاهي رات معمولآ بيشترين كاربرد رادارد و حدود 30%از كل تعداد پستان داران مورد مصرف براي اهداف علمي را تشكيل ميدهد. رات تقريباً براي تمام جنبه هاي آزمايشي و تحقيقاتي Biomedical و رفتار شناسي استفاده مي شود.در بسياري از تحقيقات ارزشمند در مورد مدلهاي جهش هاي ژنتيكي از رات استفاده مي شود در صورتي كه رات ها براي مطالعات ايمنو لوژيك به اندازه موش كاربرد ندارد.مخصوصاً در در رشته هاي Biomedical مثل سم شناسي و انگل شناسي .
رات حيوان انتخابي براي مطالعات تغذيه اي و همينطور در بسياري از موارد براي مطالعات رفتار شناسي مي باشد.رات ها نيز مانند موش شامل سويه هاي متنوعي مي باشد ولي بطور مشخص كمتر از سويه هاي موش است.معمول ترين نژادهاي outbred شامل دو نژاد Wistar & Sprague_Dawely مي باشدكه منشأ هر دو از آمريكا مي باشد وحدود 50 سال است كه در تمام دنيا منتشر شده اند و sub-lineهاي زيادي تشكيل داده اند كه هر ساب لايني جنبه هاي متفاوتي از انتخاب و تأثير محيطي و نمونه بر داري ژنتيكي را منعكس مي كند و ممكن است نا خالصي هايي را هم انتشار دهند.مگرآنكه حيواناتي كه از هر يك از outbred هاي موجود تهيه مي شود از همان sub-line باشد از اين رو اگر كمترين واريانس در ژنوتيپ در يك مطالعه خاص مهم باشد پيشنهاد مي شود از رات هاي inbred استفاده شود .
به هر حال تنوع ژنتيكي در سويه هاي inbred نيز موجود است و آن ها نيز داراي sub-lineدر ميان سويه ها مي باشد.بر خي از سويه هاي معمول inbred شامل LEW (Lewis) , F344(Fisher) , BN مي باشد.

مشخصات شرايط محيطي نگهداري


Adult weight (g) Male 450-520

Female 250-30

Diploid number of chromosomes 42

Food intakegr bw/day 10-100


Water intakebw/day 10-100 ml

Urine production ml/ day 10-15

Lifespan (years) 2-3

Rectal temperature (ºc) 36-40

Blood volume (ml/kg) 54-70


Temperature (ºC) 20-24

Relative humidity (%) 60

Ventilation(chenges/hour) 10-15

Light / dark hours 12/14or12/10


ميزان مجاز تزريقات


Intra-venous (I.V.) 1 ml

Intra-muscular(I.M.) 0.1 ml/site

Intra-peritoneal(I.P.) 5-10 ml

Sub-coetaneous(S.C.) 1-2 ml/site*

Oral 10 ml/kg ml/kg

Intra-dermal(I.D.) 100 μl/site